1. Надворешни роло завеси – што се треба да знаете?

1.1. Надворешни сенки

Ниту една куќа не е комплетна без надворешни ролетни. Ова важи како во естетска и во функционална смисла. Ролетните не само што ја комплетираат сликата на целата зграда, туку и во голема мера влијаат на удобноста на престојот во нејзината внатрешност. Правилно поставените ролетни можат да заштедат многу пари, бидејќи спречуваат прегревање во лето и делуваат како дополнителен слој на изолација во зима. Роло завеси или „screen“, како што популарно ги нарекуваат трговците, се вид на ролетни многу попознати под заедничкото име на „постарите сестри“ - класични ролетни. Овие „наследници“ всушност се  модерна варијанта, завеси кои можат да се монтираат однадвор или одвнатре на сите видови прозорци, врати или стаклени и панорамски ѕидови; начините на нивна употреба, материјалите, формите, текстурите и боите во кои може да се најдат, се подеднакво разновидни. Нивната главна карактеристика е што пропуштаат светлина, но го намалуваат загревањето на просторот. Изработени се од посебни видови ткаенини кои спречуваат појава на отсјај и рефлексии во просториите, и овозможуваат непречен поглед низ нив. Токму поради толку голем и разновиден избор, ви препорачуваме пред да купите, добро да се информирате, па дури и да се консултирате со стручно лице.

1.2. Роло завеси  или венецијанки?

За разлика од надворешните венецијански ролетни, кои се познати и многу популарни со децении, роло завесите се помалку познати и распространети. Роло завесите лесно се разликуваат од венецијанки по тоа што се направени само од едно парче материјал што, кога целосно ќе се спушти, навистина наликува на голем екран („screen“); сепак, венецијанките се составена од голем број хоризонтално поставени ленти или ламели, полни или рамни, генерално со стандардна ширина, меѓусебно поврзани со ленти, синџири или жици, во зависност од моделот и типот. Покрај другото, венецијанските ролетни се собираат во куќиштето така што се вклопуваат една во друга, додека роло завесите се намотани околу прачка што е фиксирана во кутијата, исто како и старите класични ролетни.

1.3. Надворешните роло завеси стануваат се попопуларни

Општо земено, веќе може да се каже дека, по толку долго „владеење“ на венецијанките, нивното време полека минува. Роло завесите стануваат сè попопуларни, а има многу, многу добри причини за тоа.

Првата е тоа дека многу модерни згради со многу стаклени површини на фасадата изгледаат многу подобро без венецијански ролетни или жалузини, кои изгледаат застарено. Надворешните роло завеси се посоодветни за новите тенденции и трендови во архитектурата и дизајнот, бидејќи се целосно ненаметливи и едноставни – всушност минималистички и не го одвлекуваат вниманието на набљудувачот од другите аспекти на зградата. Втората, не помалку важна причина е доста практична: тие се достапни во поголеми димензии од венецијанските ролетни и се произведуваат во многу повеќе комбинации на бои. Третата причина е поврзана со функционалноста: луѓето сè повеќе избираат роло завеси поради нивните исклучителни својства за затемнување, кои не можат да се споредат со ниеден тип на венецијански ролетни. Просторот помеѓу лентите или лајсните, колку и да е мал, никогаш не дозволуваат целосно затемнување, додека кај роло завесите тоа не е никаков проблем и е апсолутно изводливо, бидејќи се направени од едно парче материјал, без разлика на димензиите.

1.4. Роло завесите го спречуваат прегревањето на куќата

Во текот на летните денови, кога се во прашање топлината и светлината, проблемот со прегревање како и отсјајот, се јавува многу често, па луѓето се трудат да ги решат на овој или оној начин. Наместо разни видови завеси и ролетни или многу поскап систем за климатизација, кој повеќе или помалку носи само привремено олеснување, многу порационално е навремено да се планираат и инсталираат надворешни ролетни кои овозможуваат и пријатна средина за живеење и одржување на оптимален квалитет на живот, како и заштита на природната средина од загадување. Роло завесите поставени однадвор формираат бариера помеѓу стаклото на прозорецот и сонцето, со што се спречува прегревање на стаклото и се обезбедува постепено навлегување на топлина во внатрешноста. Поради ваквите надворешни ролетни, трошоците за вентилација на просторот може да се намалат и до 35%, во зависност од големината на прозорските отвори, ориентацијата на фасадата и изборот на материјали. Друга предност на роло завесите е тоа што го блокираат преминувањето на 95% од УВ зраците.

2. Монтажа на надворешни роло завеси

Секако, адекватна заштита на просторот од сончева светлина и топлина, освен од изборот и квалитетот на ролетните, зависи и од правилното поставување. Праксата покажа дека надворешните сенки се многу поефикасни во однос на заштитата, бидејќи слојот на воздух помеѓу прозорското стакло и ролетната, колку и да изгледа тенок, всушност е доволен за да биде еден вид изолација. Роло завесите поставени внатре можат, во најдобар случај, да го спречат отсјајот и да ја замрачат просторијата, но не и да го спречат прегревањето.

3. Куќиште за сенка

3.1. Зошто е важно куќиштето за надворешните сенки?

Речиси сите видови сени имаат касета или кутија во која може да се преклопат или завиткаат - во зависност од видот или типот, односно моделот. Класичните венецијански ролетни постепено се подигнуваат, се собираат и се поставуваат една врз друга додека целосно не се повлечат во куќиштето, со влечење на кабел или синџир; за разлика од нив, роло завесите се намотани околу дрвена или метална прачка (кај класичните ролетни се вика сукало) скриена во кутија, односно куќиште, поставено над прозорецот. Касетата е дизајнирана да ја заштити завесата од оштетување и надворешни влијанија, а притоа целиот механизам е компактен и естетски пријатен. Куќиштето или кутијата најчесто се направени од алуминиум, поретко од ПВЦ или дрво, а по потреба може целосно да се демонтира, подмачка или поправи, а потоа да се склопат и да се вратат на своето место. Што се однесува до начинот на поставување, постојат две варијанти: под фасадна и над фасадна.

3.2. Монтажа на куќиштето над фасадата

Постојат два вида на монтажа на сенки, и тоа видлива или површинска, над фасадата и невидлива или под фасадата. Во првиот случај, куќиштето во кое стојат роло завесите е видливо, додека во случај на поставување под фасада, куќиштето исто така е монтирано над прозорецот, но покриено со малтер или на друг начин и воопшто не се гледа на фасадата. Во случај на површинска монтажа, која е поедноставна и најчесто се прави при реновирање или последователна монтажа, бидејќи не бара дополнителна работа, куќиштето се навртува директно во фасадата и останува како таква.

3.3. Монтажа на куќиштето под фасадата

Од причина што јасно видливо куќиште на фасадата не е естетски задоволително решение, дизајнерите смислиле начин како да го сокријат куќиштето, односно целосно да се спои со фасадата, така што тоа би било апсолутно прифатливо и изводливо решение - и стилски и функционално. За жал, тоа не е можно во сите случаи. Куќиштето не може да се сокрие ако е поставено на постар објект, без да се постави на фасадата, односно, без да се отстрани површинскиот слој или без да се скрши малтерот, и тоа само под услов да има доволно простор за монтажа. Сепак, тоа може да ја оштети целата конструкција и да го загрози целиот фасаден појас. Затоа, овој тип на инсталација е возможен само во случај на обемно реновирање на надворешноста на зградата заедно со замена на прозорците или при нова градба. Куќиштето потоа се поставува помеѓу слоевите на изолацијата, а потоа се покрива со завршниот слој на фасадата. Предноста на овој дизајн е супериорната стилизација и естетика на надворешноста, која ништо не ја нарушува, бидејќи подигнатите ролетни не се гледаат од ниту една страна.

3.4. Верзија без касета

На некои згради најдобро функционираат системите без куќиште, односно роло завеси кај кој се гледа шипката за навој. Станува збор за варијанта која одговара на таканаречениот индустриски стил, каде што се пожелни видливи технички детали, бидејќи изгледаат поедноставни, оголени и модерни, но, не може да се применат на било која фасада. Најмногу одговара за најмодерните градби, на техно или футуристички, каде конструктивните елементи се намерно изложени, а не сокриени.

4. Материјали за роло завеси

4.1. Видови ткаенини

Ткаенините за надворешните ролетни се разликуваат според густината на ткаењето, што има сосема различни ефекти во просторот. Колку е погусто ткаењето, толку помалку светлина ќе пренесува ткаенината и, следствено, толку повеќе ќе го блокира погледот во внатрешноста. Сите роло завеси имаат мрежесто ткаење кое е отпорно на УВ зраци, така што бојата не избледува на сонце. Ткаенината е изработена од специјален фиберглас, кој е незапалив и отпорен на временски услови.

4.2. Ткаенини за целосно затемнување

Роло завеси со ткаенина што пропушта помалку од 1% од светлината се нарекуваат завеси за целосно затемнување. Ваквите сенки рефлектираат >99% од сончевата светлина. Ова значи дека ролетната не пропушта речиси никаква светлина во просторијата. Ваквите ролетни се користат за спални, бидејќи целосно ја замрачуваат просторијата и обезбедуваат квалитетен сон. Сепак, ролетните за целосно затемнување не се погодни за употреба во дневни соби. Иако многу добро го блокираат преминот на сончевата светлина, тие исто така го спречуваат погледот на надворешната средина. Доколку сакате роло завеси, кој може да се спуштат за време на летните горештини без да се блокира погледот низ прозорецот, најчесто се користи комбинација од две ролетни. На надворешната страна на фасадата се поставени роло завеси за сенка, првенствено наменети за ладење на просториите и спречување на отсјај, додека внатре се поставени завеси за затемнување кои се спуштаат само кога сакате да спиете.

4.3. Ткаенини за делумно затемнување

Како што сугерира нивното име, ткаенините со делумно затемнување дозволуваат светлината да помине низ нив, но во многу ограничена мера. Процентите обично се движат помеѓу 5-10%, што значи дека одбиваат 90-95%. Колку светлина ќе пуштат роло завесите зависи главно од видот на ткаенината и густината на ткаењето. Различни материјали се погодни за различни видови на употреба. Во дневните соби, каде што се поминува најголемиот дел од денот, најубавиот поглед на околината е најпосакуван. За такво осветлување, односно амбиентално засенчување, најкорисни се роло завеси со помало затемнување. Без разлика колку осветлување обезбедуваат во просторот, нема да има отсјај, отсјај или прегревање во текот на летото.

5. Водилки за ролетни

За овој тип на завеси потребни се посебни водилки кој ќе ги држат на место, односно, лизгаат при затворање и отворање. Особено кај роло завесите со поголеми димензии, стабилноста на платното при движење е исклучително важна, бидејќи во спротивно ролетните може да се скршат. Водилките се направени од екструдиран алуминиум и се движат од куќиштето до подот. За завеси со помали димензии (на пример, за обичен, еднокрилен прозорец) не се потребни водилки, бидејќи за нивната стабилност доволна е тешка лајсна на долниот раб на платното, која служи и како заштита од ветер.

6. Рачно и автоматско движење на роло завесите

6.1. Рачно и електрично управување

Роло завесите може да се управуваат на два начина: рачно, со помош на шипки за преклопување или автоматски, со помош на далечински управувач, прекинувач или телефон. За автоматска контрола и движење, во куќиштето се инсталирани електричен мотор и сензор. И двата системи имаат свои силни и слаби страни.

6.2. Роло завеси со палица на преклоп

Предноста на рачната контрола, со помош на стап за преклопување, е тоа што не бара мотор кој зафаќа многу простор во куќиштето, па затоа мора да биде поголемо и поради тоа не е можно да се инсталираат ролетните без куќиште. Друга, поочигледна предност е цената, бидејќи таквите модели се поевтини од електричните. Дополнително, ваквите завеси може да се земаат при реновирање или адаптација на просторот, бидејќи не мора да се носи струја до прозорецот, што повторно бара одредени градежни работи пред и по инсталацијата.

6.3. Роло завеси со мотор

Ролетните со електричен мотор се најдобри при употреба, бидејќи се контролираат од далечина, со управувач, прекинувачи или преку паметен телефон. Предноста на овој тип на управување е брзината - пократко време на затворање и отворање на системот. Сè што треба да направите е да притиснете едно копче и ролетните сами да почнат да се креваат или спуштаат. Ова е особено погодно, всушност, неопходно во куќи со многу прозорци и роло завеси, каде што рачната работа би одземала повеќе време. Слаба страна на овој метод на управување, е самиот електричен мотор инсталиран во кутијата, кој мора да биде поголема поради вкупните димензии. Исто така, ролетните со електричен погон не можат да бидат без куќиште. На овој начин, поради големината и сложеноста на целиот механизам, што е практично преставува цел систем, вкупните трошоци се многу поголеми.

7. Паметни инсталации и роло завеси

Во последните години се чини дека целиот свет забрзано се модернизира и дигитализира. Бидејќи куќите не се исклучок, денес има различни, безброј системи на располагање, нивни варијанти, типови и модели кои навистина можат да се прилагодат на секој дом. На тој начин настанаа  „паметните инсталации“ кои овозможуваат лесно, дигитализирано управување со инфраструктурата на куќата. По останатите елементи, на ред дојдоа автоматизираните завеси, односно нивните најмодерни варијанти, кои може да се контролираат телефонски, да се програмираат да се спуштат или подигнуваат во одредено време. Можно е и поставување на роло завеси со компјутеризирани сензори кои ги спуштаат или подигнуваат ролетните во зависност од интензитетот на сонцето во текот на денот. Кога сонцето ќе се сокрие зад облаците или ќе има невреме, тие ќе подигнат сè, а кога ќе се појави, тие повторно ќе спуштат сè. Затоа, ракувањето со такви системи е навистина едноставно и сè по пожелно.