Дали се исплаќа да се изолира фасадата?

Изолацијата на фасадите е еден од најефикасните начини за зголемување на енергетската ефикасност на домот и намалување на трошоците за греење и ладење. Која е цената на фасадата по квадрат и колку време треба да се исплати инвестицијата? Разговаравме со изведувачи, експерти и корисници кои неодамна ги реновираа фасадите на својот дом и врз основа на нивните одговори и мислења ви подготвивме едноставен прашалник со кој можете да проверите дали се исплаќа обновата на фасадата.

Реновирањето на фасадата секако е поголем трошок, но ги намалува сметките за греење и ладење. Колку чини реновирањето и колку време е потребно за да се исплати може да се провери за секој проект поединечно, ако ги знаете просечните цени и некои едноставни пресметки.

Цената на фасадата по одделни фази

Погледнете ги просечните цени поврзани со реновирање на фасадата до кои дојдовме, а со кои можете брзо и лесно да проверите дали реновирањето ќе се исплати во вашиот случај.

Колку години се потребни за да се врати инвестицијата во нова фасада?

За брзо да пресметате дали изолацијата на фасадата се исплаќа во вашиот случај, можете да користите едноставна формула:

(Вкупни трошоци за изолација, субвенции) ÷ Годишна заштеда = време на враќање во години

Ако претпоставиме дека просечната површина на фасадата на семејните куќи е помеѓу 100 и 300 м² и ако сте избрале изолација од стиропор со дебелина од 10 цм и основен малтер, тогаш формулата изгледа вака:

100м² × (25 евра/м² + 20 евра/м² + 5 евра/м²) = 5.000 евра *Ако изберете камена волна или декоративен завршен слој, очекувајте 20 - 40% повисока цена.

За реновирање на фасадата на просечна семејна куќа во Македонија ќе бидат потребни околу 5.000 евра. Со реновирање на изолацијата може да се заштедат до 40% од енергијата. За куќа од 100 м2 која троши околу 1.500 евра годишно за греење, годишните трошоци би можеле да се намалат за околу 600 евра, така што реновирањето на фасадата ќе се исплати за околу 8 години. Во следната табела ќе најдете информации за три типични куќи со големини на фасади од 100, 150 и 200 квадратни метри.

Врз основа на споредба на понудите на изведувачите и искуствата на клиентите, инвестирање во изолација на фасадите се исплатат во просек за 8 до 9 години. Секоја наредна година значи чиста добивка.

Како се прави фасадата?

Времетраењето на реализацијата зависи од големината на објектот и видот на фасадата. Во просек, реновирањето на фасадата на семејна куќа трае 2 до 3 недели, но може да се продолжи поради временските услови или сложеноста на изведбата. За полесно да разберете што е вклучено во цената на фасадата, прво погледнете како се прави класична малтерисана фасада:

• Подготовка на рамна површина: При лепење фасадни системи важно е површината на која ќе се залепи изолацијата да биде што порамна. Дозволеното отстапување е приближно 10 мм на четири должни метри. Само кога површината е целосно мазна, може да се нанесе лепак. Покрај тоа што е мазна, важно е и површината да не е влажна.
• Нанесување лепак и поставување на изолациони плочи: На основата веднаш се лепат плочи од стиропор обложени со лепак. Изолационите плочи мора да бидат цврсто поврзани една со друга.
• Малтерисување: На изолацијата се нанесува тенок слој од малтер со дебелина од 3 - 6 мм, во кој е вградена стаклената арматурна мрежа.
• Боење: Фасадата може да се обои со тенок слој декоративен малтер дебел до 2 мм.

Дали е потребна градежна дозвола за санација на фасадата?

Во најголем број случаи не е потребна градежна дозвола доколку се работи само за реновирање на фасадата без структурни промени. Меѓутоа, доколку имате намера да ја промените топлинската изолација, бојата или обликот на објектот, особено кога станува збор за заштитени објекти или подрачја, се препорачува прво да проверите сè кај надлежните органи.

Можете ли сами да ја направите фасадата?

Фасадата можете да ја направите сами, но тоа бара многу знаење за материјалите и правилно извршување. Ако целата работа не се заврши правилно, ќе се појават топлински мостови, изолацијата нема да биде соодветна или ќе се појават пукнатини. Секогаш се препорачува фасадата да ја направи искусен изведувач.

Колку време трае изградбата на фасадата?

Изградбата на фасадата трае 2 до 3 недели. Сепак, добрите изведувачи се исклучително зафатени, затоа договорете ја работата најмалку 3 месеци однапред. На графиконот можете да видите во кое време од годината изведувачите се повеќе или помалку зафатени:

Може ли фасадата да се работи во зима?

Не се препорачува реновирање на фасадата во зимските месеци, бидејќи ниските температури и високата влажност може да влијаат на сушењето и лепењето на материјалот. Повеќето фасадни системи бараат температура над 5°C за правилно извршување.

Цени и карактеристики на изолациони материјали за фасади

За секој од споменатите чекори ви стои на располагање широк избор на различни материјали, со различни својства и цени. Погледнете ги подетално најважните фасадни елементи, нивните опции и разликите во цените во споредба со стандардните решенија.

Стиропор или камена волна?

Кога ќе одлучите да ја изолирате фасадата, најважно е да се избере соодветен изолационен материјал, бидејќи овој трошок претставува 30 - 40% од вкупната инвестиција. Секој материјал има свои силни и слаби страни кои влијаат на термичка ефикасност, цена, издржливост и отпорност на временските услови. За да си ја олесните одлуката, ги собравме мислењата на изведувачите на фасадните системи и анализиравме стотици понуди добиени од нашите корисници.

Која дебелина треба да биде изолацијата на фасадата?

Изолациониот материјал мора да биде доволно дебел за да обезбеди соодветна топлинска изолација, но не и премногу дебел, бидејќи штом ќе се надмине одредена дебелина трошоците стануваат поголеми од придобивките. Според експертите, различни вредности важат за различни клими:

• 12 - 15 цм изолација е оптимална дебелина за умерена клима. Ова се однесува на низинските области во Словенија, Хрватска и Австрија.
• 18 - 20 цм изолација е погоден за Северна Европа или планинските области на Словенија и околните земји.
• За крајбрежните области на Словенија и Хрватска доволно е 8 - 10 цм изолација, бидејќи го намалува летното прегревање на просториите.

Во пракса, најчесто се користи фасаден стиропор или камена волна со дебелина од 15 цм, бидејќи нуди најдобар сооднос цена и квалитет.

Карактеристики и цени на изолационите материјали за фасади

Врз основа на анализата на завршените проекти и мислењата на изведувачите, направивме табела со клучните карактеристики на двата најчесто користени материјали: стиропор и камена волна.

Анкета од корисници: која изолација ја одбравте?

Врз основа на анкета спроведена меѓу нашите корисници кои ги направија своите фасади во последните две години, дојдовме до следните заклучоци:

• 75% избрале стиропор бидејќи е подостапен и има доволно добри изолациски својства.
• 20% избрале камена волна, главно поради заштита од пожар и звучна изолација.
• 5% се одлучиле за алтернативни материјали како што се дрвени влакна или полиуретанска пена, кои се поскапи, но нудат специфични предности.

Доколку барате достапно и ефективно решение, стиропорот ќе биде најдобриот избор. Ако ви значат отпорност на пожар, подобра паропропустливост и звучна изолација, тогаш камената волна е дефинитивно подобра алтернатива. Мајсторите за фасади советуваат при изборот да не се фокусирате исклучиво на цената, туку и на долготрајноста на материјалот и потребите на вашиот објект.

Видови и цени на завршен малтер

Завршниот слој, односно завршниот малтер го одредува конечниот изглед на фасадата. Важни фактори се типот на малтерот, неговата грубост и отпорност на нечистотии. Избор помеѓу грубо и фино малтерисување зависи од саканата естетика и практични фактори. Грубите малтери се поотпорни на механички оштетувања, додека фините се почувствителни на нечистотии, но изгледаат помодерно. Во следната табела можете да ги споредите предностите и недостатоците на различните видови малтер:

Кои се најчестите фасадни малтери?

Со помош на различни алатки и техники на примена, можно е да се изведат различни варијанти на малтерисување кои ќе изгледаат сосема поинаку. Достапни се и различни опции за рамномерно нанесување, бидејќи може да се добијат различни степени на грубост:

• Фино (1 мм): по елегантен изглед, почувствителен на нечистотии.
• Средно (1,5-2 мм): стандарден избор, добар отпор.
• Грубо (3 мм+): рустикален изглед, многу отпорен на оштетување.

Цени за бојадисување на фасадата

Бојата на фасадата е од големо естетско значење, но влијае и на други практични аспекти како што се видливоста на нечистотијата и абењето, како и енергетската ефикасност. Во табелата се наведени предностите и недостатоците на различни бои:

Што треба да се земе предвид при изборот на боја за фасада?

• Отпорност на нечистотии: Светлите бои побрзо се валкаат, па затоа се препорачуваат валкано бели или пастелни нијанси.
• Апсорпција на топлина: Темните бои апсорбираат повеќе сончева енергија и можат да ја загреат фасадата, што го зголемува оптоварувањето на материјалот.
• Архитектонски стил: Посветлите бои се погодни за класични куќи, додека потемните и контрастните бои се подобри за модерни згради.
• Околината: Доколку куќата е во природна средина, земјените тонови (беж, кафена, маслинесто зелена) подобро се вклопуваат со околината. Сивите и контрастните нијанси се популарни во урбаните средини.

Кои се најпопуларните бои за фасади?

При изборот на боја, секогаш земете го во предвид поширокиот контекст. Цената не е сè! Како избраната боја ќе се совпадне со останатите елементи на фасадата или покривот, а пред се со околината на куќата.

Во најпопуларните бои доминираат светли, пастелни или незаситени нијанси. Сепак, не се препорачува употреба на најсветли тонови. Погледнете како изгледа тонската карта на најпопуларните фасадни бои:

Кои фасадни бои се најотпорни на нечистотија?

Средно темни нијанси, сивите и песочните тонови се помалку чувствителни на нечистотии, за разлика од многу светлите или многу темните нијанси. Помагаат и премази отпорни на алги и мувла.

Цената на цокле за фасадата

Цокле е долниот, најекспониран дел од фасадата, подложен на влага, оштетувања од сол и механички напрегања, па најчесто се обработува со различен завршен на малтер, како и со стиродур (XPS) изолација.

Што да изберете за цокле против валкање?

Најдобар избор за цокле се материјалите кои се отпорни на влага и нечистотија. На пример: керамика, природен или вештачки камен и специјални водоотпорни премази. Помага и ако цоклето е малку подигнато од земја за да се спречи задржување и апсорпција на вода и дамки.

Колку чини обнова на цокле (17 до 30 евра/м²)

Обновувањето на цоклето обично вклучува отстранување на оштетениот слој, нанесување на хидроизолација и завршна обработка (гипс, камен, керамика).

Пример за реновирање на фасада на семејна куќа

Едно семејството се соочи со проблемот со голема потрошувачка на енергија за греење, бидејќи нивната куќа од 1980тите имаше дотраена фасада без соодветна изолација. Освен тоа, цоклето веќе било многу оштетено од влагата, а на северната страна од куќата се појавиле дамки од алги и мувла. Ги посетивме сопствениците и ги прашавме за нивното искуство со реновирање на фасадата. Информациите за проектот се следните:

По консултација со изведувачот одлучиле да извршат сеопфатно енергетско обновување на фасадата со контактен фасаден систем од камена волна со дебелина од 15 сантиметри. Ова решение ги исполнило сите очекувани цели:

• Топлинска изолација: значително намалување на топлинските загуби и помали трошоци за греење.
• Паропропустност: куќата „дише“, што спречува проблеми со мувла и влага.
• Долготрајна заштита: благодарение на силиконскиот завршен малтер кој одбива вода и нечистотија.
• Естетско зголемување на вредноста на објектот: модерен изглед во комбинација на светло сива фасада и потемно цокле изработено од гранитни плочи.

  

По потврдувањето за реализација и набавката на материјали, работата се одвивала исклучително брзо. Работата е завршена за само три недели:

• Во првата недела се вршела подготовка на површината, чистење на стар малтер и нанесување на прајмер.
• Во втората недела следување лепење на изолациони плочи од камена волна, армирање и нанесување на основниот слој.
• Во третата недела беше нанесен завршниот слој силиконски малтер, бојадисана е целата фасада, а цоклето покриено со гранитни плочи.

Така успеаја да ги намалат трошоците за греење за повеќе од 35%, а се зголеми и пазарната вредност на имотот.

Сопственичката ни рече: „Навистина сме задоволни од реновирањето на фасадата. Куќата сега е многу потопла во зима. И во лето е пријатно поладно. Кога јас и мојот сопруг ја добивме првата сметка за греење по реновирањето, бевме навистина пријатно изненадени, бидејќи беше многу пониска.“

Реновирањето и санцијата конечно ги решија проблемите со влагата и мувлата, а трошоците за одржување ќе бидат помали поради квалитетниот малтер. „На крајот, куќата изгледа многу поубаво“, додаде сопственикот. „Бојата на фасадата ја избравме за убаво да се вклопи во околината и да е отпорна на нечистотија. Мајсторот навистина ја заврши работата како што треба, професионално и во договорената временска рамка“.

Овој пример јасно покажува како може да се постигне долгорочна заштеда и подобар животен комфор преку внимателен избор на материјали и професионално извршување. Енергетското реновирање на фасадата не е само естетско подобрување, туку паметна инвестиција во иднината.

Најчесто поставувани прашања за изведба на фасади

Има ли субвенции за реставрација на фасадата?

Во некои земји има субвенции за енергетско обновување на фасадите, особено ако тоа вклучува топлинска изолација. Се препорачува да се проверат тековните повици кај локалните енергетски агенции или општини.

Дали може да се реновира само дел од фасадата или е потребно целосно реновирање?

Доколку е оштетен само мал дел од фасадата, можна е делумна реставрација, но тешко е да се постигне еднаква боја со постојната фасада. Во случај на големо оштетување или нерамномерно абење, се препорачува целосно реновирање.

Колку чини делумно реновирање на фасадата (40 до 50 евра/м²)?

Обнова на оштетените делови од фасадата е честа појава кај постарите објекти каде што нема потреба од целосно реновирање. Ова вклучува отстранување на оштетените слоеви, поправка на изолацијата и нанесување на нов горен слој, што ја подобрува заштитата од временските услови.

Колку чини да се реновира фасадата на станбена зграда (30 до 40 евра/м²)?

Повеќе станбените згради бараат посебен начин на работа, бидејќи опфаќаат поголеми површини, работат на повисоки висини и често имаат архитектонски ограничувања. Реновирањето опфаќа топлинска изолација, естетски решенија и подобрување на енергетската ефикасност на целиот објект. Бидејќи се работи за голема површина, цената на ваквото реновирање по квадрат е пониска од реновирањето на фасадата на семејна куќа.

Колку чини фасадата на доградба (45 до 55 EUR/m²)?

Кај доградби често се среќава проблемот на усогласување на новата и постојната фасада. Разликите во градежните материјали можат да предизвикаат одредено движење на ѕидовите, па затоа е важно да се изберат соодветни фасадни решенија кои спречуваат пукнатини и обезбедуваат рамномерен изглед.

Колку чини контактна фасада од керамика, камен или дрво (70 до150 евра/м²)?

Станува збор за контактна фасадна конструкција, при што на изолацијата најпрво се нанесува основниот фасаден слој, а потоа површината се покрива со украсни материјали како керамички плочки, природен камен или дрвени летви. Ова решение комбинира топлинска изолација со престижен естетски изглед.

Камена или керамичка фасада чини помеѓу 70 и 90 евра/м2. Дрвена фасада околу 90 - 150 ЕУР/м2.

Колку чини покривање на греди и столбови (50 - 60 евра/м²)?

Гредите и столбовите често се структурни елементи кои остануваат непокриени и со текот на времето почнуваат да вовлекуваат студ во внатрешноста на зградата. Покривањето со изолација и нанесувањето завршен малтер ја подобрува термичката заштита и естетскиот изглед на објектот.

Колку чини топлинската изолација без завршен слој или т.н „полу изолација“ (8 - 55 евра/м²)?

Во некои случаи, изолацијата прво се поставува на објектот, додека завршниот слој се нанесува подоцна.

Ова решение е вообичаено кај новоградбите, каде што инвеститорите ги одложуваат трошоците за доработка на фасадата за подоцнежен период. Цената на фасада со 10 цм изолација од експандиран полистирен (EPS) ќе чини 8 - 10 евра/м2, додека истата дебелина со камената волна ќе чини околу 45 - 55 евра/м2.

Колку често треба да се чисти или одржува фасадата?

Се препорачува фасадата да се чисти на секои неколку години, во зависност од локацијата и изложеноста. Редовното одржување вклучува чистење со мека четка или машина под притисок и проверка за можни оштетувања и мувла.

Колку време е потребно целосно да се исуши новата фасада?

Повеќето фасадни системи се сушат за приближно 24 до 48 часа, но целосното лепење и стврднување може да потрае неколку недели. При нанесување на повеќеслоен малтер, се препорачува строго да се следат упатствата дадени од производителот.

Што да направите ако фасадата почне да пука по неколку години?

Пукнатините може да бидат резултат на временските услови, лошата изработка или движењето на објектот. Помалите пукнатини може да се поправат со флексибилни премази или малтер за поправки, но за поголемите е потребна професионална анализа на причината и соодветна поправка.

Дали за новата фасада треба да се излупи стариот малтер?

Отстранувањето на стариот малтер не е секогаш потребно, но се препорачува доколку е оштетен, се распаѓа или лошо се лепи. Доколку основата е стабилна, може да се премачка и да се постави нова фасада.

Се надеваме дека сите овие информации ќе ви ја олеснат обновата на фасадата.

Со среќа градба!

Тимот на Даибау