1. Монтажна куќа – што се треба да знаете?

Кога станува збор за класична станбена градба, односно влажна ѕидарија, објектот се подига на градежната парцела според редоследот на фазите на градба. Од друга страна, монтажната градба исто така се одвива во фази, но тие се совпаѓаат само до поставувањето на темелите. После тоа, монтажната куќа се составува на подготвена основа од елементи кои се доставуваат до парцелата со камиони како готови фабрички производи. Овој тип на градба се нарекува и сува градба.

1.1. Колку трае градбата?

Во зависност од големината и барањата, подигнувањето на монтажна куќа трае околу три месеци. Завршувањето на таквите куќи обично трае половина година, што е многу побрзо во споредба со ѕидањето, кое може да потрае една или две години. Зошто монтажната градба е толку побрза? Првата причина е што сите елементи на куќата се направени во фабрички хали, каде што сите материјали, алати и специјални машини се во контролирани услови, независно од временските услови и влијанија. Самата организација на работата е далеку поефикасна и поефективна, бидејќи целото производство има своја организација, распоред и план. Во фабриката нема проблеми со координацијата на работите и работниците, ниту пак треба да се чека исполнување на некакви предуслови. Но, и во овој случај не може да се избегне или забрза фазата на проектирање и чекањето на градежната дозвола и одредени одлуки на државните органи. Дополнително, треба да се додаде времето потребно за подготовка на градилиштето, ископ на градежна јама и лиење на темелот, т.е. подрумот, доколку тоа е предвидено, како во случајот со класичната градба. Мора да имате на ум и дека компанијата од која нарачувате монтажна куќа има свои рокови за испорака, а можеби и листа на чекање, па можеби ќе треба да бидете трпеливи неколку месеци пред да дојдете на ред.

1.2. Дали монтажната куќа е еколошки поприфатлива за разлика од класичните, ѕидани куќи?

Точно е дека монтажните куќи важат за објекти кои се помалку штетни за природната средина од ѕиданите. Самиот метод на градба создава помалку отпад - наместо бројните изведувачи да носат широк спектар на материјали и опрема за работа и да создаваат отпад со вишок и пакување, елементите на куќата се веќе готови, готови производи. Склопувањето, монтажата и доработката на тие елементи на лице место се одвива со употреба на материјали чии количини се однапред пресметани, а отпадот што се создава при овој процес генерално се враќа во фабриката за рециклирање. Понатаму, градежните елементи се исто така изолирани и запечатени во фабриката и кога се склопуваат се многу поефикасни енергетски, па загубите при греење и ладење се исто така помали. Од друга страна, самите понудувачи и производители на монтажни куќи, следејќи ги современите трендови, ќе понудат производи што се најмалку штетни. Така, освен монтажни куќи, нудат и еколошки, најнови уреди и опрема за греење, ладење, рециклирање „во пакет“, а има и такви кои одат уште подалеку, нудејќи им на клиентите елементи за мебел од по еколошки и поиздржливи материјали од обновливи извори (на пример, подни облоги од бамбус и слично). Има примери на компании кои се здружуваат за да имаат единствена понуда - монтажна куќа, плус соларни панели, плус системи за собирање дождовница. Во секој случај, овие години станува се поочигледно дека климатските промени и условите за живеење во различни климатски услови ќе им поставуваат се повеќе предизвици на градителите на монтажни куќи, а нивниот бизнисот ќе зависи од нивните решенија.

1.3. Монтажна куќа по мерка?

Можеби не звучи така, но можно е да се нарача монтажна куќа по мерка. Монтажните куќи се типски и обично се продаваат како такви. Повеќето добавувачи и производители нудат голем број модели на монтажни куќи и надградби, како и „пакети“ што можат да одат со нив, со одредени прилагодувања и сопствени конфигурации по мерка. Сепак, има и такви кои се подготвени да им излезат во пресрет на клиенти и да направат какви било промени што ќе ги побараат. Доколку се одлучите за такви барања, имајте на ум дека тие значително ќе ги зголемат трошоците за целиот проект.

2. Вклучете го понудувачот што порано во планирање на проектот

Производителите на монтажни куќи секојдневно наидуваат на различни тешкотии, со што се навикнати да ги решаваат, особено кога станува збор за дизајни, логистика, монтажа на градилиште или управување со проекти. Кога потпишувате договор со вистински професионалци, тоа не само што значи дека сте ја купиле вашата куќа, туку и дека сте добиле професионален советник со големо искуство кој ќе биде со вас во текот на целата реализација, па зарем не би било паметно да го искористиш тој потенцијал? Ќе ви дадеме неколку идеи за тоа.

2.1. Детали за изградбата

Архитектите се тие кои првенствено се занимаваат со геометрија, просторно планирање, естетика и слично, додека производителите на монтажни куќи се експерти кои се грижат за најважните детали од градбата. Кога првпат ќе разговарате за вашиот проект со производителот, тој ќе ви постави серија конкретни прашања. Зошто е тоа толку важно? Едноставно затоа што архитектот ја гледа идејата, има визија за просторот за живеење, а градителот е тој што треба да состави цврста, независна, постојана зграда од разни материјали, елементи, полупроизводи и производи кои ќе ги издржат силите на природата, употребата и времето. Затоа, треба да ги знаете сите овие фактори за да можете да ја процените и цената на куќата што ја барате. Доколку се распрашате во повеќе компании, секој производител ќе ви ги понуди своите услови, кои може или не мора да бидат исти или слични, а исто така и различни цени. Би ве советувале прво детално да ги проучите сите модели на куќи кои се нудат, да одлучите дали и што би додале или менувале, па дури потоа врз основа на таков план и трошок за инвестицијата да побарате и изведувач.

2.2. Помош околу технички прашања

Добавувачот, производителот или изведувачот на монтажна градба секогаш може да биде многу корисен во решавањето на техничките предизвици. Типични ситуации кои бараат негово вклучување се, на пример, енергетската ефикасност на куќата, инсталации (видови на греење, ладење, водовод, канализација, електрична енергија итн.), планирање на темелите и слично. Колку побрзо понудувачот на монтажни куќи стапи во контакт со другите изведувачи, толку полесно ќе биде за сите.

2.3. Заштедете време

Колку се подобри сите планови, цртежи и подготвителни документи, толку помалку ќе има конфузија кога ќе започне изградбата. Колку повеќе време инвестирате во планирањето, толку побрза и полесна ќе биде изградбата. Доколку подоцна го вклучите понудувачот на монтажни куќи во подготвителната работа, ќе бидат потребни повеќе ревизии и последователни прилагодувања на проектната документација.

3. Фази или видови градба

3.1. Монтажна куќа до 3-та или продолжена фаза на градба

Ова е фаза во која надворешните елементи на објектот се целосно завршени. Куќата тогаш изгледа како куќа однадвор. Сепак, внатрешноста е празна - нема инсталации, цевки, греење или ладење, вода, струја, подни и ѕидни облоги или сува градба. Само голи, не малтерисани и необоени носечки ѕидови и покрив.

3.2.  Монтажна куќа до 4-та фаза

Објект завршен до четвртата етапа, покрај надворешни елементи - конструкција, фасада, покрив, столарија и делови од мебел, балкони и прозорски прагови – има и внатрешни: целосно завршени подови, преградни ѕидови, тавани, што треба да значи дека сите инсталации се инсталирани. Сепак, имајте на ум дека треба внимателно да се провери - кои работи и во каков обем влегуваат во оваа фаза, бидејќи не е неопходно сите изведувачи да преземаат исти типови на работа во секоја фаза.

3.3. „Клуч на рака“

Најскапата варијанта секако е комплетно завршена монтажна куќа, по системот „клуч на рака“, во која се вселувате само со мебел и лични работи. Но, и овде цените може да варираат во зависност од вградените материјали и опрема, како и начинот на работа. Конечната цена може да вклучува се што оди во 4-та фаза на градба, но не по ваш избор - подни и ѕидни облоги, мебел и осветлување. Ве молиме имајте предвид дека монтажната куќа ,,клуч на рака‘‘ е проект од целосно однапред дефиниран тип и се продава како и секој друг готов производ.

4. Процес на градба

4.1. Идеа

Сè секогаш започнува со идеја. Еден ден може да се разбудите со помислата дека на вашето семејство ќе му треба сопствен простор за живеење и тогаш ќе започне размислувањето за вашиот дом од соништата. Ако се концентрирате на основните работи, брзо и лесно ќе дознаете колку соби и помошни простории треба да има според вашите потреби, навики и желби. Следно е секако истражување на Интернет, односно пребарување на слики од куќи кои ви се допаѓаат.

4.2. Изработка на архитектонски план

Плановите, скиците, фотографиите и грубата проценка на трошоците е она од што секогаш се почнува. Секако, треба да ангажирате и архитект кој ќе направи проект од се што ви се допаѓа. Препорачуваме да ангажирате архитект уште од самиот почеток од следниве причини:

• тој/таа ги знае сите државни и локални прописи, како и начинот на работа на административните единици и органи, кои можат многу да се разликуваат од општина до општина. Прифаќањето совет може да ви заштеди многу пари, време и нерви;
• ќе предложат просторни и стилски решенија според вашите желби, и според она што е реално изводливо, за домот да ви биде што пофункционален и поубав - не се потпирајте премногу на сопствениот талент, доколку не сте од професијата;
• во секој случај градежна дозвола без архитект и
• поради сето она што е кажано - колку побрзо најдете архитект - толку подобро!

4.3. Финансиска конструкција

Не потпирајте се на тоа продавачот на монтажни производи да ви испорача сè готово и подготвено, само да се вселите. Вистината е дека постојат само неколку такви способни и претприемнички понудувачи; другите ќе ја градат и склопуваат куќата, но нема да ја завршат целата работа. Во пракса тоа значи еден куп работи со кои ќе бидете принудени сами да се справите, а секоја од нив е дополнителен трошок. Покрај тоа  што на поставувањето и монтажата на монтажната куќа мора да му претходи поставување на градилиштето, ископ на градежната јама и изградба на темелот, мора да се грижите и за сите приклучоци и дистрибуција на самите инсталации - со други зборови, сè што се брои во фазите на груба градба. Понатаму, на вас останува да ги обезбедите внатрешните инсталации по третата фаза од изградбата, што всушност значи дека ќе треба да преговарате со изведувачите и да ја надгледувате нивната работа како и потрошувачката на материјали до последното поврзување во куќата. Секако, не смеете да ги заборавите подоцнежните занаетчиски работи и опремувањето на домот.

4.4. Избор на главен понудувач

Изборот на вистинскиот понудувач, односно производител и изведувач, генерално е многу сложен. Купувачот секогаш има многу прашања, особено затоа што секој продавач го заспива со нов налет на информации, а меѓу нив има и многу контрадикторни. И покрај се што ве збунува, би било добро да донесете одлука што е можно поскоро, за да може тој што ќе го одберете, да ве води и да ви помогне.

4.5. Избор на останати изведувачи

Во случај да не се одлучите за монтажна куќа по принципот ..клуч на рака‘‘, ве советуваме да изберете еден изведувач кој ќе биде главен и кој ќе се грижи за сите оние работи кои не се вклучени во она што го нуди понудувачот на монтажни куќи. Кога имате некој доверлив кој знае што и како треба да се направи, ризиците од грешки, пропусти и нови расходи ќе бидат сведени на минимум. Овој начин е полесен и за вас и за продавачот на куќата. Ќе биде корисно за продавачот на монтажна куќа да има доверливо лице за контакт на градилиштето, а протокот на информации ќе биде побрз, насочен  и поефикасен. Запомнете дека на градилиштето, како и во секој друг бизнис, добрата комуникација не само што вреди злато, туку е и клучна за успехот на проектот. Со еден збор, главната цел е можноста за проблеми да се сведе на минимум, а ефикасноста да се зголеми до максимум.

4.6. Градежни планови

Откако сите заинтересирани страни се на едно место, време е да се започне со инженерскиот дел од работата. Инженерскиот план на монтажната куќа (производни цртежи, обезбедени од производителот на куќата) е многу важен дел од постапката што одзема многу време и е неизбежен чекор на изградбата. Со оглед на тоа колку е голема куќата и колку е тешка од архитектонски аспект, оваа фаза може да потрае и до 12 недели. Во таа фаза, куќата се расклопува на нејзините составни делови како кај тридимензионалните модели. Секоја компонента потоа внимателно се разгледува и елаборира. При планирањето на компонентите, дизајнерите треба да се придржуваат до поставките на сите видови инсталации и нивната точна дистрибуција низ куќата, и затоа е многу важно сите тие да бидат навремени и координирани. Кога ќе заврши оваа фаза, тоа значи дека сите компоненти се разработени до крај и дека е подготвен планот и распоредот на монтажа на локацијата.

4.7. Подготовка на теренот и темелот

Во исто време со плановите на изведувачот во фабриката, на градилиштето се прават и теренски подготовки. Се оформува градилиштето и се одредува теренот, се копа темелната јама и се излева темелот.

4.8. Изработка на составните делови на куќата

Оваа фаза е една од пократките за време на изградбата, додека транспортот е најкраток. Потребни се околу две недели во фабриката, за да се направат делови од монтажна куќа за просечно семејство. Овој процес е многу брз, а за да се одвива непречено, основниот план мора да биде беспрекорно направен. Ова е и причината зошто подготвителната фаза на проектирање е толку важна и долготрајна. Посебното внимание кое се посветува на деталите е една од главните разлики во споредба со ѕиданите куќи. Добриот дизајн и квалитетна реализација резултираат со врвни компоненти.

4.9. Транспорт

Откако ќе се завршат сите делови на куќата во фабричкиот погон, истата се испорачува на градилиштето.

4.10. Монтажа на локацијата

Времето потребно за составување на елементите се разликува согласно големината и тежината на куќата, но, обично не подолго од две недели.

4.11. Инсталации

Кога објектот ќе се постави, монтери заминуваат и ја препуштаат работата на главниот изведувач, чија задача е да го координира и контролира извршувањето на сите занаетчиски работи. Овие работи опфаќаат поставување на водоводни и канализациони линии, електрична енергија, осветлување, уреди и опрема за греење, ладење и вентилација, како и алармни и други системи. Ова може да потрае неколку недели.

4.12. Ентериер

Во последната фаза од изградбата, главниот изведувач (или поединечни мајстори и занаетчии) вршат внатрешни, завршни работи. Ова може да потрае околу петнаесет дена, во зависност од големината на куќата и сложеноста на дизајнот. Многу е важно занаетчиите да си ја вршат работата прецизно и без брзање. Иако конструкцијата и структурата на куќата се завршени, лошо изведени занаетчиски работи може да предизвикаат пукнатини на ѕидовите или подот или некоја друга штета што би довело до дополнителни проблеми.

4.13. Примопредавање на куќата

Кога се ќе заврши, главниот изведувач и сопственикот треба уште еднаш да ја прегледаат целата куќа и да се уверат дека се е направено според плановите и очекувањата. Секој приговор во однос на квалитетот на работите или количината на материјали мора да се запише во записникот, кој се заверува со нивни потписи. Поправката на можните недостатоци мора да се изврши во гарантниот рок даден од производителот на монтажната куќа како и од другите изведувачи, секој за својот дел од работата.

Тогаш, монтажната куќа е подготвена за предавање.