1. Хидроизолација на рамен покрив – што треба да знаете?

1.1. Зошто е важна хидроизолацијата на рамен покрив?

Хидроизолацијата е секако еден од најважните структурни елементи на секој покрив. Како што кажува самото име, хидроизолацијата ја штити зградата од навлегување вода и оштетувања кои можат да настанат од неа, кои тешко се поправаат и обично се многу скапи. Испуштањето на водата од коси покриви е многу полесно, од една страна што водата од дождот сама се испушта од нив, а од друга страна што нема каде да остане, што не е случај со рамните покриви, па хидроизолацијата е уште поважна. Денес, постојат многу различни видови и типови на материјали кои се користат за заштита на покривот, како и неколку методи на инсталација. Кој модел на работа ќе се примени и што ќе се работи, се одредува врз основа на структурата, односно конструкцијата на самиот покрив.

1.2. Водата е најголем непријател на секоја куќа

Често се слуша дека водата е најголемиот непријател на секој предмет, и иако оваа изјава може да звучи малку претерано, таа всушност е вистина. Водата, порано или подоцна, може да навлезе до најдлабоките слоеви на секој објект, сè до структурата, каде што навистина предизвикува најголема, непоправлива штета. Ако конструкцијата е дрвена, таа почнува да гние, а ако се работи за армирано-бетонска плоча (како што е случајот со повеќето рамни покриви), челичната арматура внатре постепено кородира. Сето ова доведува до бавно влошување на потпорните елементи, а во најлош случај до колапс или рушење на дел или на целата структура. Знаете што велат: мирна вода брег рони, па истото важи и за зградите.

1.3. Добрата дренажа е исто така важна

Дури и одличната хидроизолација на рамен покрив сама по себе не е од помош, доколку не се изврши соодветна дренажа. Тоа значи дека покривот е проектиран на начин што метеорската вода ќе тече директно во системот за одводнување. Тоа е причината што ниту еден рамен покрив не е 100% рамен, туку секогаш направен под агол од 2-3 степени во однос на олуците. Се разбира, тоа не може да се види со ,,голо око‘‘, но дури и толку мала падина е доста ефикасна за одводнување на водата. Системот за одводнување се состои од вертикални и странични цевки и собирници, а понекогаш и од излези и „манжетни“ на точките на пробив, погодни за сите хидро изолациони материјали на рамни покриви.

2. Материјали за хидроизолација на рамен покрив

2.1. Како напредува технологијата, така се менува и изборот на материјали

Пред само десет години се сметаше дека хидроизолацијата на рамен покрив може да се направи само со битумен, иако истиот не е со задоволителен квалитет, додека во денешно време се достапни многу нови материјали благодарение на напредокот на технологиите. Сепак, битуменот е сè уште исклучително ефикасен и популарен, а сега се произведува во форма на мембрански ленти, облоги и премази. Се користи дури и за изолација на цели згради, патишта и мостови. Покрај суров битумен, постојат мембрани и фолии направени од вештачки PVC, FPO, PIB или EPDM материјали.

2.2. Ленти од битумен

Таканаречената црна изолација, односно ленти од битумен сè уште е најчест избор за хидроизолација. Хидроизолацијата со битуменски ленти е особено погодна за поголеми, неискористени покривни површини, каде што хидроизолацијата не може дополнително да се покрие и заштити, па затоа е целосно изложена на сонце и се прегрева. Сепак, има и некои многу важни разлики - битуменот од минатото и денес речиси воопшто не се исти. Сега битумен хидроизолација е збогатена со слој од еластомер, кој во голема мера придонесува за отпорност на ниски и високи температури и УВ зраци. Градежната хидроизолација најчесто се прави од самолепливи ленти или од оние кои се заварени на подлогата. Обично, лентите од битумен се поставуваат во два слоја, кои се преклопуваат десет сантиметри еден врз друг за да се обезбеди навистина добра заштита од вода.

Новите битуменски ленти имаат посебни носачи или влошки во средината, што обезбедува совршено запечатување, што дури и корените на растенијата на зелените покриви не можат да навлезат преку хидроизолацијата до топлинската изолација и конструкцијата. Самите битуменски ленти сега се прилично лесни за монтирање и не се штетни по здравјето, а хидроизолацијата на рамниот покрив е беспрекорна, исклучително издржлива и долготрајна поради двојниот слој.

Мембраните од битумен, односно лентите, се составени од влошка што е обложена од двете страни со битуменска маса. Самиот состав на влошката е тој што го одредува типот на нанесување, бидејќи ги обезбедува потребните физичко-механички карактеристики на лентите, додека квалитетот и дебелината на битуменската маса даваат стабилност и, всушност, ги прават отпорни на температурни промени и услови на животната средина, со што се зголемува нивната издржливост. Бидејќи тие се разликуваат по квалитет, тие се избираат во зависност од видот на покривот и очекуваниот животен век. Најдобра хидроизолација на рамен покрив се добива со ленти чија основа е изработена од полиестер, благодарение на што е подобра нивната стабилност, како и отпорноста на собирање на материјалот.

2.3. Ленти од битумен со стаклена ткаенина

Специјални, подобрени ленти од битумен кои можат да се купат на пазарот и имаат слични својства со обичните ленти, се оние со арматура од стаклена ткаенина. Стаклениот материјал е во средината како јадро и на хидро изолационата лента и дава одлични механички својства, димензионална стабилност, висока цврстина на истегнување, ја прави поотпорна на високи температури и на нејзините осцилации. Како што кажува и самото име, стаклените влакна во овој тип на текстил служат како дополнително засилување, па тој станува поцврст и поиздржлив во однос на класичните и може лесно да издржи големи сили на надолжно и попречно оптоварување.

2.4. Синтетичка фолија - PVC, EPDM, FPO

Нов тип на хидроизолација за рамни покриви, кој станува се попопуларен на пазарот, е синтетичката фолија. Синтетичките фолии се корисни и за коси и за рамни покриви и може да се користат за нова градба, реновирање, санација или адаптација. Предноста на синтетичките фолии е што можат да се постават на која било површина, а достапни се во ролни, што го олеснува поставувањето и транспортот. Се користат за нова градба, како и за санација на постојната хидроизолација. Овие фолии се произведуваат на база на PVC, FPO (флексибилен полиолефин) и на база на EVA/EBA материјали. Секој материјал има свои предности и недостатоци, па одлуката за тоа кој да се користи најдобро е да им се остави на професионалците.

Најголемата предност на синтетичките фолии во споредба со лентите од битумен е количината на употребениот материјал. Имено, за иста површина се употребува двојно повеќе фолија отколку ленти. Дополнителна предност е што мембраната е пофлексибилна од лентите од битумен, па затоа лесно се прилагодува дури и на најнеобичните форми на покриви. Отпорен е на оган и естетски поубав, бидејќи шевовите се заварени така што едвај се гледаат. Последно, но не и најмалку важно, синтетичките фолии се карактеризираат со добра паропропустливост.

EPDM мембраните првенствено, се развиени за потребите на хидроизолација на поголеми згради, како што се спортски и индустриски, вклучително и станбени згради, а поретко за семејни куќи. Филмот EPDM има посебна структура која е особено прилагодена на зелените покриви, а исто така овозможува полесно поставување на соларни панели. Меѓу другото, со оваа фолија е покриена и огромната зграда на француската авиокомпанија AIR France. Како и ПВЦ фолиите, EPDM мембраната лесно се поставува, но е уште поотпорна на екстремни временски услови. За време на нејзиниот животен век, потребно е минимално одржување.

2.5. Течна хидроизолација за рамен покрив

Хидроизолацијата на рамен покрив во форма на двокомпонентна течна мембрана е најскапиот тип, кој во принцип се користи само за детали. Ова главно се должи на цената - бидејќи е многу скапо, нема смисла да се користи на места каде што не е апсолутно неопходно. За поголемиот дел од површината на покривот, доволни се битуменски ленти или синтетички фолии, но на спојките, често се јавува потреба од течна хидроизолација на база на PMMA. Тоа е акроним за „поли метил мета крилат“ кој се состои од акрилна смола. Течната хидроизолација е компатибилна со сите материјали и добро се прилепува на сите подлоги, а на објектот се поставува со методот „влажно на влажно“.

3. Хидроизолација на рамен покрив – изведба

3.1. Хидроизолација и видови на покриви

Доколку сакате вашата куќа добро да ви служи и да трае со години, соодветната хидроизолација ќе биде една од клучните работи. Лошо изведената хидроизолација може да предизвика толку многу дополнителни проблеми и трошоци што едноставно е неисплатливо. Затоа, задолжително целата работа препуштете ја на експертите. Како ќе се изврши самата хидроизолација зависи од типот на рамен покрив - дали се работи за превртен рамен покрив, класичен или двоен покрив и слично. Во секој случај, ова не е нешто за што треба да се грижите: инсталатерот на хидроизолација ќе знае каде и како да ја постави.

3.2. Хидроизолацијата не смее да се поместува

Без разлика на видот рамен покрив, хидроизолацијата секогаш мора да биде добро прицврстена, или со механичко лепење, со закотвување или пак со фиксирање со чакал. Што ќе се постави преку хидроизолацијата најчесто зависи од намената на покривот - дали е прооден или не.

3.3. Хидроизолација на класичен рамен покрив

Класичниот рамен покрив е типот што првпат се појавил, но сеуште е многу популарен. Со овој покрив се поставува парна бариера на плочата или покривната конструкција, потоа топлинска изолација, преку која оди хидроизолација, а потоа разни дополнителни заштитни слоеви (на пример, заштита од корени на растенија за зелени покриви и слично).

Парната бариера е помалку познат, но не помалку важен елемент на секој покрив, бидејќи неговата задача е да го спречи навлегувањето на водената пареа од внатрешноста на зградата до хидроизолацијата, за да не почне да се кондензира под неа. Ако хидроизолацијата се врши со битуменски ленти, генерално е потребна посилна парна бариера отколку кога хидроизолацијата е направена од синтетичка фолија, но се препорачува и нејзина употреба. Дури и добро изолираниот рамен покрив не може да функционира нормално ако бариерата на пареа не е правилно поставена! Дури и ако се спречи навлегувањето на водата однадвор кон внатре, може да има проблеми во внатрешноста на зградата, кога влагата од просториите ќе се пресели во хидроизолацијата, каде што се кондензира и се претвора во вода.

3.4. Хидроизолација на превртен рамен покрив

Предноста на следниот тип - превртен рамен покрив - е тоа што хидроизолацијата е многу добро заштитена од термички и механички оптоварувања. Тоа е затоа што е поставено под топлинската изолација што го штити. Таквата инсталација е можна, се разбира, само ако самата топлинска изолација е отпорна на влага и вода. Превртениот рамен покрив мора да биде термички изолиран со XPS изолација што има такви својства.

Слоевите на превртениот рамен покрив одат по следниот редослед: таванска плоча, хидроизолација која исто така делува како бариера за пареа и ја задржува пареата, потоа топлинска изолација од XPS (екструдиран полистирен) и паропропустлива мембрана мора да се постави над термичката изолација низ која треба да помине водена пареа која ќе се најде заробена меѓу слоевите. Топлинската изолација над хидроизолацијата мора да биде доволно оптоварена, за да не ја крева и однесе ветерот. За конечна заштита, се користи чакал, доколку рамниот покрив е непрооден, или естрих ако е прооден.

3.5. Рамен покрив „плус“

Изведбата на превртен рамен покрив стана проблематична кога почнаа да се носат закони во врска со упатствата за изградба ниско-енергетски и пасивни куќи. Овој покрив има проблем со максимална ограничена дебелина на термоизолациониот слој, која обично е околу 20 цм, наместо 40 цм, како што би се барало според денешните барања за енергетска ефикасност. Затоа денес се повеќе се прибегнува кон таканаречениот рамен „плус“ покрив кој ги комбинира предностите на класичниот и превртен тип. Ги има сите слоеви кои се типични за класичната верзија, покрај дополнителен, втор слој на топлинска изолација, кој ја подобрува топлинската изолација и го спречува ладењето на хидроизолацијата.

На рамен „плус“ покрив слоевите одат по следниот редослед: таванска конструкција или панел на кој е поставена пареа бариера, потоа ЕПС (стиропор) топлинска изолација, камена или стаклена волна, па хидроизолација, па вториот слој XPS термална изолација. Овој втор слој, за разлика од основниот слој, е изложен на вода и затоа мора да биде направен од XPS (стиропор), кој е отпорен на него. За конечна заштита, се користи чакал, ако рамниот покрив е непрооден, или естрих ако е прооден.

3.6. Двоен рамен покрив и хидроизолација

Последниот тип на рамен покрив е нај специфичен. Станува збор за двоен рамен покрив, каде што слој од хидроизолација, како и кај рамниот „плус“ покрив, се поставува помеѓу првиот и вториот слој на топлинска изолација. Кај овој тип покрив не е потребна парна бариера, но поради тоа слојот од термоизолација над хидроизолацијата мора да биде многу подебел од оној под него.

4. Грешки при изведба на хидроизолација

Една од најчестите грешки при изведување на хидроизолација на рамни покриви секако се неправилно изведените споеви или лошо изведените детали. Овој проблем е особено чест кај споеви од различни материјали и спојки на столаријата со покривот или поткровје, контакти на отворите на оџаците и слично. Потоа, чести се грешките во изборот на самите материјали, кои се или неквалитетни или несоодветни, или можеби поевтини, поради што купувачите се одлучуваат за нив. Сепак, секогаш треба да ја гледате пошироката слика и да бидете свесни дека она што во еден момент изгледа како подобро решение, бидејќи е, да речеме, поевтино или побрзо, во следниот може да предизвика штета која подоцна ќе испадне многу поскапа и многу потешка. На крајот на краиштата, имајте на ум дека сè што е поврзано со градежништвото е долгорочна инвестиција, дека тоа се прави еднаш во неколку децении и дека треба да служи барем толку долго. Дополнителен проблем, сепак, може да биде лошата координација на распоредот на градежните работи.

5. Санација на хидроизолацијата на рамен покрив

Изборот на погрешен или несоодветен тип на рамен покрив за одредена типологија на градба може да предизвика најмногу главоболки. Мора да знаете дека тоа последователно влијае на целата зграда, вклучувајќи ја и хидроизолацијата. Одговорноста за избор на правилен и соодветен тип на рамен покрив како и на самите материјали, секако е на проектантот, кој мора да се консултира со изведувачот кој ќе ја изврши работата. Следната линија на правење грешки се јавува при самото поставување на изолацијата, а тоа зависи исклучиво од стручноста и професионалноста на изведувачот. Доколку сами започнете со хидроизолација на рамен покрив, можете само да очекувате повеќе проблеми и грешки, што може да биде многу скапо во иднина, кога зградата ќе почне да се влошува. Многу проблеми можат да предизвикаат и топлинските мостови, кои повторно се последица на неправилно структурирање. На места каде што се појавуваат топлински мостови, обично се јавува кондензација, која ја оштетува структурата и предизвикува значителна штета.

Покрај сето ова, што бара итна поправка, познато е дека многу честа причина за протекување или навлегување на влага е оштетувањето на покривните слоеви. Ако постои сомневање за стагнација на вода или ако зградата дури и протекува, мора да се преземат итни мерки и да се започне со санација. Влагата може да биде локална - и во тој случај решението е релативно едноставно и брзо. Меѓутоа, доколку има повеќе влага или задржување на водата на повеќе места, ќе имате поголем проблем и делумната санација нема да биде доволна. Потоа треба повторно да се направи целосна хидроизолација, а најверојатно и замена на делови или целата топлинска изолација.

Најлогично и најпрактично е да се изолира покривот при реновирање на фасадата на зградата. Меѓутоа, доколку тоа не е возможно поради оштетување и абење, се препорачува итно дејство, бидејќи мал проблем брзо може да се претвори во голем, а колку подолго се одолговлекува, станува толку поскап.